- Số lượng tài liệu: 2 mét.
- Thời gian tài liệu: 1/11/1963-14/6/1965.
- Loại hình tài liệu: Tài liệu hành chính (giấy).
- Tình trạng vật lý: Tài liệu trong phông một số bị rách, giòn và ố nhiều.
- Công cụ tra cứu: Mục lục.
- LỊCH SỬ ĐƠN VỊ HÌNH THÀNH PHÔNG:
Hội đồng Quân nhân Cách mạng được thành lập ngay sau ngày Quân đội thực hiện thành công cuộc đảo chính lật đổ chính quyền Ngô Đình Diệm (1/11/1963)[1]. Đứng đầu Hội đồng là Ban chấp hành Hội đồng do Trung tướng Dương Văn Minh làm Chủ tịch. Ngày 4/11/1963, Hiến ước số 01 được ban hành. Hội đồng Quân nhân Cách mạng ký Sắc lệnh số 01/HĐQN cử ông Nguyễn Ngọc Thơ làm Thủ tướng Chính phủ lâm thời.
Nhiệm vụ của BCH Hội đồng này chấm dứt vào ngày 30/1/1964 sau khi Tướng Nguyễn Khánh và Trần Thiện Khiêm phản đảo chính, và được thay thế bằng Hội đồng Quân sự Cách mạng hay còn gọi là Hội đồng Cách mạng, hay Hội đồng Quân lực do Nguyễn Khánh làm Chủ tịch. Trong thời gian này Hiến ước số 02 được ban hành, Hội đồng Quân nhân Cách mạng ủy nhiệm Trung tướng Dương Văn Minh giữ chức vụ Quốc trưởng và Trung tướng Nguyễn Khánh giữ chức vụ Thủ tướng Chính phủ.
Ngày 16/8/1964, Hiến chương VNCH được ban hành. Theo Hiến chương, Hội đồng Quân nhân Cách mạng là cơ quan cao nhất, có nhiệm vụ lãnh đạo quốc gia và bầu Chủ tịch VNCH. Tổ chức của Hội đồng này bao gồm:
– Bộ Tổng tư lệnh
– Bộ Quân lực.
Ngày 27/8/1964, Hội đồng Quân nhân Cách mạng tuyên cáo bỏ Hiến chương ngày 16/8/1964 và tự ý giải tán. Vào thời điểm này, Ban Lãnh đạo lâm thời Quốc gia và Quân lực được thành lập do Trung tướng Dương Văn Minh làm Chủ tịch[2].
Ngày 8/6/1964, Ban Lãnh đạo lâm thời Quốc gia và Quân lực thành lập Thượng Hội đồng Quốc gia do ông Phan Khắc Sửu làm Chủ tịch[3]. Ngày 20/10/1964, Hiến chương lâm thời được ban hành và kèm theo là Quyết định số 01 ngày 24/10/1964 của Thượng Hội đồng và cử ông Phan Khắc Sửu làm Quốc trưởng.
Ban Lãnh đạo lâm thời Quốc gia và Quân lực chấm dứt nhiệm vụ và giải tán vào ngày 26/10/1964. Ngày 13/10/1964, Quốc trưởng Phan Khắc Sửu bổ nhiệm ông Trần Văn Hương làm Thủ tướng Chính phủ[4]. Ngày 20/12/1964, các Tướng Nguyễn Cao Kỳ, Nguyễn Chánh Thi, Nguyễn Hữu Có làm đảo chánh và Hội đồng Quân lực VNCH được thành lập, giữ chức Chủ tịch là Tướng Nguyễn Khánh. Hội đồng này tuyên cáo ủng hộ Quốc trưởng Phan Khắc Sửu và Chính phủ dân sự Trần Văn Hương[5]. Ngày 27/1/1965, Hội đồng Quân lực bổ nhiệm Bác sĩ Phan Huy Quát thay ông Trần Văn Hương làm Thủ tướng Chính phủ và lập Chính phủ mới. Đến ngày 28/1/1965 Hội đồng cử ông Nguyễn Xuân Oánh làm quyền Thủ tướng Chính phủ[6].
Ngày 16/2/1965, Hội đồng Quân lực cử ông Phan Huy Quát làm Thủ tướng. Ngày 17/2/1965, Hội đồng Quân lực ban hành Quyết định số 06 thành lập Hội đồng Quốc gia lập pháp[7].
Ngày 21/2/1965, Hội đồng Quốc gia Lập pháp truất quyền Tổng Tư lệnh của Tướng Khánh và cử Tướng Dương Văn Minh thay thế. Hội đồng Quân lực VNCH quyết định tự giải tán vào ngày 5/5/1965[8]. Ngày 11/6/1965, Chính phủ Dân sự tuyên cáo trao trả quyền lãnh đạo quốc gia cho Quân đội và được chấp nhận trong khi chờ đợi thành lập cơ cấu quốc gia phù hợp. Ngày 14/6/1965, Ủy ban Lãnh đạo Quốc gia ra đời do Nguyễn Văn Thiệu làm chủ tịch và cũng là thời điểm kết thúc sự lãnh đạo của Hội đồng Quân nhân Cách mạng [9].
- NỘI DUNG KHÁI QUÁT TÀI LIỆU CỦA PHÔNG:
Phông tài liệu Hội đồng Quân nhân Cách mạng có thời gian từ 1963-1965. Tài liệu trong phông chủ yếu là tài liệu hành chính. Thành phần tài liệu bao gồm:
– Tài liệu về các cuộc binh biến.
– Tài liệu về các Hiến ước, hiệu triệu, tuyên cáo.
– Tài liệu về việc đề cử, ân thưởng.
– Tài liệu về Đại hội, các phiên họp của Hội đồng Quân nhân Cách mạng.
– Tài liệu về đình công của công nhân.
– Tài liệu về các cuộc bãi khóa của học sinh, sinh viên.
– Tài liệu về các cuộc biểu tình của đồng bào phật giáo, công giáo.
– Tài liệu về việc cải tổ bộ máy hoạt động của các Bộ, cơ quan TW.
– Tài liệu về các vấn đề liên quan đến khôi phục trật tự, xã hội …
[1] Hồ sơ số 1, phông Hội đồng QNCM
[2] Hồ sơ số 1, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng
[3] Hồ sơ số 24, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng
[4] Hồ sơ số 24, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng
[5] Hồ sơ số 24, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng
[6] Hồ sơ số 24, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng
[7] Hồ sơ số 24, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng
[8] Hồ sơ số 24, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng
[9] Hồ sơ số 24, phông Hội đồng Quân nhân Cách mạng